მთის კილოთა ლექსიკონი

ფშ., ჯალა ჴორ., გუდ., მთ., ფიტი ჴ. ცუხი, გაწურული თაფლისაგან დარჩენილი ჴოტი.

ფშ.: „სულ ამერია ჟამ-კარი“ (ფშ.), „ჟამ-კარი ვერ ქნეს“ ჴ. საქმე ვერ მოაგვარეს, ვერ მოიცალეს.

ჴ. (სიტყვა იკუმშება: ვაჟები წიგნი ჟმისა).

ჴ. „დილას კიდე ღამის მთეველ ჟამის საწირს მიიტანს სამს ქადას, ცხრას ზედ საკვირაოს“ (ჴ. მას. 122,28).

ფშ., მთ., მიცვალებულის მოსახსენებლად რომ აწირვინებენ (მთ.); წირვა მიცვალებულთ სულის მოსახსენებლად, რუს. „ზაკაზნაჲა აბედნჲ“ (რუს. თარგმანი ეკუთვნის სოფ. ეკვენა ფშავის მღვდელს სამადაშვილს). ჟამის წირვა ჴ. ლუდის კურთხევა ხატში: თასებს აავსებენ, ანთებულ სანთლებს დააკრავენ და იხუცებენ. სანამ ხუცესნი და ჴელოსნებიჟამ-ნაწირ თასებს არ გამოსწურვენ, დანარჩენი ხალხი ვერც დაჯდება და ვერც არას დალევს. ახლები დაჩოქილნი არიან. სასმლის დაჴურთხევა თუშეთში არ იციან.

ჴ., თ. სველი. ჟანტი გუდ. მძიმე (კაცი, ხარი, ცხენი), ზანტი (?).

ჴ. კენჭის ყრა (ორს შუა) კოჭაობაში. ნ. კოჭაობა.

ჟერს ჴ. ჟღერს: კლდეში თოფის ხმას ბანს აძლევს, რო ჟღერს წრიაპის წვერია (ჴ. მას.).

ჴ. ჟღერდება. ჟერება დროშაისა ჟღერება დროშისა, რომელსაც შებმული აქვს საჟღარუნებელი ზანზალაკები (ჴ. მას.).

ფშ. (რაზ.-ჭყ.) „რამდენიმე კაცის ერთად ხმამაღლა მღერა“.

ჴ. დგას ერთი ჟივილ-ჴივილი (ჴ. მას.).

ჴ. (არხ.), ჟიუნა ჴ. ჩიტია, თავი წითელი აქვს. თავ-წილა თ. (?) ნ. ჭიჭოლია.

თ. (ჩაღმებში) ფიჭვის წვრილი ფოთოლი, ქაცვები, წიწვი (ზოგის თქმით ფიჭვის ტოტი).

თ. გულზე ჩამოსაკიდებელი ვერცხლის სამკაულები, ერთად ასხმული.

ფშ. (რაზ.-ჭყ.) , ჴ., თ. „თითქო საცერში ცრიანო, იმგვარი წვიმა“, ჟინჟრი, ჟინჟღრი მთ., ჟინჟღლი მოჴ.

ნ. ჟიჟრიბინდი.

რას ჟიპანებ – რას სტყიპინებო, ამიხსნა ბესარიონმა. ამაჟიპანდი, მერცხალო (ჴ. მას.).

ჴ. ფანდურის ხმა. ამოჟიჟინება ჴ. ა) ჯეჯილისა და ბალახის ამოსვლა. ბ) წყაროს ამოჩუხჩუხება.

მთ. წვრილი (კაცი, საქონელი). საპირისპიროა მსხვილი. ნ. ჭყიოტმატი, ჭიჭყმაჭყი.

მოჴ. ნ. ღობე-მძვრალა.

ფშ., დილ-ბინდი გუდ., რიჟ-რაჟი. იჟიჟრიბინდა (ვაჟა 108,8 ქვ.) გარიჟრაჟდა. იჟიჟრა გუდ., იჟინჟრა გუდ., მთ.

ნ. ჟივონიკა.

(1) თ. (ჩაღმებში და გომეწარში), შალშავი (პირიქითში: შერშა) მოცვი.

(2) ჴ. ჟოლო. ნ. ჴვაფა.

თ. ბრჭყვიალა რამ.

გუდ., მთ., მოჴ.., (ყ. 27,3) ლაყბობა, ხმაურობით საუბარი; ყვირილი, ხმაურობა.

თ. დატევება. ნუ მიჟღეთ თ. ნუ მეტევები, ნუ მიწყრები. რას მეჟღეთები თ.

ნ. გაჟღვენა.

თ. ღეჭა. ოჭს ჟღვლემს თ. კევს ღეჭს.