ლაზური ანდაზები


There are currently 60 names in this directory beginning with the letter Დ.

და
და ჯუმაშენი, ჯუმა თი-მუშიშენი."და ძმისთვის, ძმა თავისთვის."და ძმისთვისაო, ძმა სხვისთვისაო.

დაა
დაა მან დო ოკულე სინ."ჯერ მე და მერე შენ."ჯერ თავო და თავო, მერე ცოლო და შვილოო.

დამთერეფექ
დამთერეფექ ნუსაშ დერდი ვა ზდიმან."დედამთილები რძლის დარდს არ დარდობენ, არ განიცდიან."

დაღი
დაღი უმკჲაფელი ვა იყვენ."ტყე ტურების გარეშე არ იქნება."

დაღიშენ
დაღიშენ გამახთიმერი მთუთი დაღიშა ამულუნ."ტყიდან გამოსული დათვი ტყეში შევა."

დაჩხური
დაჩხური დო ოროფა ვა იმფულენ."ცეცხლი და სიყვარული არ დაიმალება."

დაჩხური-ჩქიმიქ
დაჩხური-ჩქიმიქ გოტუბინამსში, გჲარი-ჩქიმიქ მოთ ვარ გოძღამს?"თუ-ჩემი ცეცხლი გათბობს, ჩემი საჭმელი რატომ არ გაძღობს?"

დაჩხურის
დაჩხურის თეშქე გეშუბღი, იჲახოლ დოჭუმს."ცეცხლს ოღონდ შეუკეთე (დააყარე), ყველაფერს წვავს."

დელიკანიში
დელიკანიში ხე-ფორჩასთი შქირონს."ახალგაზრდის ხელ-მკლავსაც შია."ყმაწვილისა საყელოცა ჭამს.

დელის1
დელის მთელი დელი უჩქინ."გიჟს ყველა გიჟი ჰგონია."ქურდს ყველა ქურდი ჰგონიაო.

დელის2
დელის ნოსი ვარ მოკითხუფან."გიჟს ჭკუას არ მოკითხავენ."

დემირი
დემირი ფასიქ იმხორს დო კოჩიში გური – დერდიქ."რკინას ჟანგი ჭამს და კაცის გულს – დარდი."დერდიქ კოჩი ონდღულინაფს.დარდი კაცს ადნობს.ჟანგი რკინას ჭამს, დარდი – გულსაო.

დერდიქ
დერდიქ დერდი გოჭკონდინაფამს."დარდი დარდს დაავიწყებინებს."დარდს დარდი დაგავიწყებსო.

დიდი
დიდი გზაშენ იდი, ოხორიშა საღი მეხთი."გრძელი (დიდი) გზით წადი, სახლში ცოცხალი მიდი."შორი გზა მოიარე, შინ მშვიდობით მიდიო

დიდი1
დიდი დულჲას მჭიფე გამოწკერნან. "დიდ საქმეს დაწვრილებით, წვრილად უყურებენ."

დიდი2
დიდი თის დიდი წკუნი აყვენჲა."დიდ თავს დიდი ტკივილი ექნებაო."დიდ ხეს დიდი ჩრდილი აქვსო.

დიდი3
დიდი მუშიში ნენას-ნა ვა ნუსიმინს კოჩიქ, დიდი ზიანი ძიროფს. "თავისი უფროსის სიტყვას რომ არ შეისმენს. კაცი, დიდად დაზარალდება (დიდ ზიანს ნახავს)."

დიდი4
დიდი ნჯაშენ დიდი ნოხაპულე ჲელაფს-ჲა."დიდი ხიდან დიდი ნაფოტი ავარდებაო (ცვივაო)."დიდ ხეს დიდი ნაფოტი ავარდებაო.

დიდი5
დიდი ქორტაში, ჭიტა ვარ დოხედასენ."როცა უფროსი არის, უმცროსი არ უნდა დაჯდეს."

დიდი6
დიდი ჩხინდი გიღუნ-ნა-თი, კათა შურას მო აშურ!"დიდი ცხვირი რომც გქონდეს, ყველაფერს (ყველას სუნს) ნუ სუნავ!"

დიდი7
დიდი ჩხომიქ ჭიტა ჩხომი იმხორს."დიდი თევზი პატარა თევზს ჭამს."

დიდილეფეშ
დიდილეფეშ ღნოს დაჰა დიდი რენ."უფროსების ჭკუა უფრო დიდია."

დიდიქ
დიდიქ მუ მუღუ–ქი, ჭიტაქ მუღატუ!„უფროსმა რა მოიტანა, რომ უმცროსს მოეტანა!“

დიდო1
დიდო ბერე დიდო დერდი რენ."ბევრი შვილი ბევრი დარდია."

დიდო10
დიდო ნა ღაღალა, ნენაქ ნენა მუმერს."ბევრი რომ ილაპარაკო, სიტყვა სიტყვას მოიტანს."

დიდო11
დიდო ოგაჭკომუ-ნა, თოფურითი ნკოლო მოგითხამს."თუ ბევრი ჭამე, თაფლიც გემწარება."

დიდო12
დიდო ომგარინუთენ ღურელი ვარ ისაღენ."ბევრი ტირილით მკვდარი არ გაცოცხლდება."ბევრი ტირილი მკვდარს ვერ გააცოცხლებსო.

დიდო13
დიდო ოსინაფუ ნოშქერი რენ."ბევრი ლაპარაკი ნახშირია."

დიდო14
დიდო საბრი ყვი, დულჲაში ქჲოქი ვარ ნაგნაშა, მუთუ ვა ყვა!"მოითმინე, სანამ საქმის ძირს არ გაიგებ, ნურაფერს იზამ!"

დიდო2
დიდო გჲარის დიდი ქორბა უღუნ-ჲა."ბევრ საჭმელს დიდი მუცელი აქვსო."

დიდო3
დიდო დიდუშუნა-ნა, ლაპათი ვა იჭკომენ."ძალიან ბევრს თუ იფიქრებ, ფაფაც არ იჭმევა."

დიდო4
დიდო მო გოინზდერ, მეჭკოდარე."ბევრს ნუ გაიწელები, გაიჭიმები, გაწყდები."

დიდო5
დიდო მო იდუშუნ – ორდო დიბადერ."ბევრს ნუ ფიქრობ – მალე დაბერდები."

დიდო6
დიდო მოთ ისინაფამ, ნენაქ ნენა მოიღამს."ბევრს ნუ ილაპარაკებ, სიტყვა სიტყვას მოიტანს."

დიდო7
დიდო ნა უკუწკინაფს, ემუს მატენ."ბევრი, ვინც აშველებს, იმას ხვდება."

დიდო8
დიდო ნა უნტუ ემუს, ჭიტათი ქაგუნდუნუ."ბევრი რომ უნდოდა იმას, ცოტაც დაეკარგა."ბევრის მდომმა ცოტაც დაკარგაო.

დიდო9
დიდო ნა ქხვამუფს კოჩიშენ გაშქუინას."ვინც ბევრს გაქებს, იმის გეშინოდეს."

დინის
დინის ნა გუიქთენ კოჩიკალა მანებრობა ვარ ივენ."რჯულმოქცეულ კაცთან მეგობრობა არ შეიძლება."

დიძღაში,
დიძღაში, მშქორინი მუფერი რენ, გოგოჭკონდუნ."რომ გაძღები, შიმშილი როგორია, დაგავიწყდება."

დობადონა
დობადონა გონდინი-ნა, თითი გონდინერი გიღუნ."სამშობლო თუ დაკარგე, თავიც დაკარგული გაქვს."

დოდგინერი
დოდგინერი ტიბაშენ გაშქურინას."დამდგარი ტბისა გეშინოდეს."

დონოჭკინდეშენი
დონოჭკინდეშენი ნჯირი ჭამი რენ.""დაღლილისათვის ძილი წამალია."

დოღურუ
დოღურუ დო ქამუჩითუ."მოკვდა და გადარჩა."ვინც მოკვდა-მორჩაო"

დოხუნუთენ
დოხუნუთენ დულჲა ვარ იჩოდენ, ვარ იყვენ."ჯდომით საქმე არ გათავდება, არ გაკეთდება."

დუგუნიშა
დუგუნიშა ნა იდუთი დიფიშმანუ დო ნა ვარ იდუ-თი."ქორწილში წასულმაც ინანა და წაუსვლელმაც."

დულჲა1
დულჲა თქვანი კაი დოქაჩით დო მუთუ ვარ გაღოდენან."თქვენი საქმე კარგად გეჭიროთ და არაფერი მოგივათ."

დულჲა2
დულჲა მო უწუმერ დო თის პალო გეჩი."საქმეს ნუ ეტყვი და თავზე პალო დაარტყი."

დულჲა3-მუშ
დულჲა-მუშ ბაშქას ნა ოხვენაფასენ, კოჩის ფუჯიშენ ჶარკი ვარ უდუნ."ვინც თავის საქმეს სხვას გააკეთებინებს, ისეთი კაცი საქონელისაგან არ განსხვავდება."

დუმჭკუქ
დუმჭკუქ მსვა მოიღა-ში, ჲა დაჩხურის გელულამს, ჲა წკარის. "ჭიანჭველა ფრთას რომ გამოისხამს, ან ცეცხლში ჩავარდება, ან წყალში." დუმჭკუს ეჯელ მუხთაშკულ ესვა ნაჩანენჲა."ჭიანჭველას აღსასრული რომ მოუვა, ფრთები გამოებმებაო."ჭიანჭველას რომ ფრთები გამოუვა, ღმერთი მაშ

დუნიას
დუნიას იჲ კაობა დო იჲ პატობა ნენაქ იქომს."ქვეყანაზე ყოველგვარ სიკეთეს და ყოველგვარ სიავეს ენა იქმს."

დუნჲა1
დუნჲა მაქვალისთერი რენ, ამა ვა გეიტაღანენ."დედამიწა კვერცხივითაა, მაგრამ არ მოიტაფება."

დუნჲა2
დუნჲა ნიტას, ქორბას გიტას."ქვეყანა იქცეოდეს, მთელში ჩადიოდეს."ქვეყანა იქცეოდა და ტურა ქორწილს შეექცეოდაო.

დუნჲა3
დუნჲა ნიტუ დო ონჯღორექ ოქაჩუ."ქვეყანა იქცეოდა და სირცხვილმა შეაკავაო."

დუნჲას1
დუნჲას ენ კაჲ ნა კვათუმს კამა კალეში ენ."ქვეყანაზე ყველაზე მჭრელი ხმალი ფანქარია."

დუნჲას2
დუნჲას იჲ იქთუენ, იჲ იჩოდენ."ქვეყანაზე ყველაფერი იცვლება, ყველაფერი ილევა."

დუნჲას3
დუნჲას ღნოს ნა უღუნ კოჩიქ, დულჲა – მუშ ხე – მუშითე ყვას."ქვეყანაზე ჭკუა რომ აქვს კაცს. თავისი საქმე თავისივე ხელით უნდა აკეთოს." ჭკვიანმა კაცმა თავისი ხელით უნდა აკეთოს თავისი საქმე.

დუშმანი1
დუშმანი დოსტი ვარ იყვენ."მტერი მოყვარე არ იქნება."მტერი მოყვარე არ გახდება.

დუშმანი2
დუშმანი დულჲათენ იჯგინენ."მტერი საქმით „იჯობება."მტერს საქმით მოერევი.

დუშმანი3
დუშმანი ქორბა სქანი რენ-ჲა."მტერი შენი მუცელიაო."

დუშმანის
დუშმანის დუშმანობა უნონ დო დოსტის - დოსტობა."მტერს მტრობა უნდა და მოყვარეს – მოყვრობა."

შემდგენელი: ომარ მემიშიში, რევაზ შეროზია
რედაქტორი: აკად. ქ. ლომთათიძე
რეცენზენტები: ფილოლ. მეც. კანდ. ი.ასათიანი ფილოლ. მეცნ. კანდ. ჭ. ქირია

ხალხური სიბრძნე
ლაზური ანდაზები
ალმანახი
“მსგეფსი”
თბილისი
1994
ელექტრონული ვერსია მოამზადა მანანა ბუკიამ